Borstvoeding geven is iets natuurlijks en is goed voor jou en je baby. Het is een complex fysiologisch proces dat een beroep doet op bepaalde reserves die je tijdens de zwangerschap opbouwde, maar ook een evenwichtige en aangepaste voeding vereist. Deze richtlijnen en aanbevelingen helpen je alvast op weg.
In de aanbevelingen van Volksgezondheid wordt unaniem gesteld dat borstvoeding de beste manier is om je baby te voeden, met vele voordelen voor zowel moeder als kind. Voor je baby is je moedermelk de ideale voeding. Het bevordert een goede cognitieve ontwikkeling, biedt bescherming van het immuunsysteem en vermindert bepaalde risico’s op allergie, diabetes en zwaarlijvigheid. Borstvoeding zou ook jou beschermen tegen bepaalde kankers (vooral borstkanker). Bovendien bevordert borstvoeding de afscheiding van oxytocine, een hormoon dat de baarmoeder doet samentrekken. Door deze ‘weeën’ kan de baarmoeder zich na de bevalling goed weer samentrekken, waardoor het risico op bloedingen afneemt. Het geven van borstvoeding verhoogt ook je calorieverbruik en bevordert dus de terugkeer naar je normale gewicht. Een optimale melkproductie vraagt ook wel om een evenwichtige en aangepaste voeding.
Lactatie en voeding
Je melkproductie is in hoge mate aangepast en gereguleerd volgens de behoeften van je baby. Uit studies is gebleken dat de melkproductie overal ter wereld vergelijkbaar is, ook bij zeer verschillende bevolkingsgroepen, ongeacht de voedingstoestand van de moeders. Ook extra energie-inname blijkt geen significant effect te hebben op de melkproductie.
Wel vraagt die melkproductie veel energie van jou als moeder. Hoeveel juist, hangt af van hoeveel melk je hebt en hoeveel je kindje vraagt. Rekening houdend met de energiewaarde van moedermelk en de energieopbrengst van lactatie, is aangetoond dat de voedingsbehoeften van vrouwen die borstvoeding geven, duidelijk groter zijn. Deze grotere behoefte wordt gedeeltelijk gedekt door het tijdens de zwangerschap opgestapelde vet en dan ook gedeeltelijk gecompenseerd door een progressief gewichtsverlies. Dat brengt de extra energiebehoefte voor borstvoeding terug op 500 kcal/dag.
Essentiële voedingsstoffen tijdens de borstvoeding
Als je borstvoeding geeft, is energie niet het enige dat je extra nodig hebt. Ook een aantal voedingsstoffen zijn in deze bijzondere periode essentieel, zowel voor jou als voor je baby. Aangezien die voedingsstoffen in de moedermelk uitsluitend afkomstig zijn van de door de moeder opgebouwde reserves en haar voeding, is het belangrijk dat je gedurende de gehele borstvoedingsperiode zorgt voor een goede vitamine- en mineralenbalans.
Jodium is zo een essentiële voedingsstof. Een jodiumtekort tijdens de zwangerschap en de borstvoeding verhoogt het risico op een mentale stoornis bij je baby en op een schildklieraandoening bij jou. Ook andere voedingsstoffen zijn betrokken bij de cognitieve en zintuiglijke ontwikkeling van je baby. DHA (docosahexaeenzuur) is een lid van de omega-3-familie. Als je als mama DHA extra inneemt, bevordert dat de normale ontwikkeling van de ogen en de hersenen van je kindje. Een gunstig effect wordt bereikt als je 200 mg DHA bovenop de aanbevolen dagelijkse inname voor volwassenen neemt.
Er zijn voor de moeder veel vitaminen die een rol spelen bij de vermindering van de vermoeidheid (vitaminen B2, B3, B5, B6, B9, B12, C), maar ook bij de psychologische functies (vitaminen B1, B3, B6, B8, B9, B12, C). Aangezien de periode na de bevalling een periode is met psychologische risico’s (babyblues), kan je beter na de bevalling een goede vitamine-inname blijven handhaven.
En dat doe je door gevarieerd en evenwichtig te eten! Vraag ook advies aan je gynaecoloog, arts of apotheker. Die kunnen je indien nodig voedingssupplementen aanraden die aangepast zijn aan de borstvoedingsperiode en aan jouw situatie.
De voedingsstoffen in moedermelk komen uitsluitend uit je eigen reserves als moeder en uit je voeding; zorg daarom gedurende de gehele borstvoedingsperiode voor een goede vitamine- en mineralenbalans.
MEER WETEN
• WHO (Wereldgezondheidsorganisatie), Borstvoeding. Pagina bezocht in mei 2021. HGR, Hoge Gezondheidsraad; Voedingsadviezen voor België. HGR advies 9285; september 2016.
• The effects of iodine deficiency in pregnancy and infancy. Michael B. Zimmermann. Paediatr Perinat Epidemiol. 2012; 26 Suppl 1: 108-117.