Moedermelk wordt erkend als de beste voeding voor zuigelingen. Maar gaan borstvoeding en het nemen van medicatie samen? Wat zijn de voordelen en risico’s, welke zijn de toegestane en verboden geneesmiddelen, wat met zelfmedicatie? Een gevoelig onderwerp dat wel even onze aandacht verdient.
Tijdens de negen maanden van je zwangerschap wordt het gebruik van geneesmiddelen streng gecontroleerd omdat sommige moleculen teratogeen of gevaarlijk voor de foetus kunnen zijn. Dat wil zeggen dat ze misvormingen bij je baby kunnen veroorzaken. Dezelfde voorschriften blijven gelden zolang je borstvoeding geeft: sommige geneesmiddelen mag je niet nemen en zelfmedicatie kan je beter vermijden.
Een paar eenvoudige regels beperken de risico’s voor je baby
Borstvoeding geven heeft heel wat voordelen voor jou én je baby. Maar omdat sommige dingen die je eet en drinkt ook in je melk terecht kunnen komen, kan het nemen van medicijnen gevaarlijk zijn. Zeker wanneer je kindje nog heel jong is en de lever en nieren nog niet volgroeid zijn. Het geneesmiddel zelf en de kenmerken ervan spelen ook een belangrijke rol (biologische beschikbaarheid, dosering…).
Het kan gebeuren dat je toch echt medicatie nodig hebt. Daarom vind u hier enkele eenvoudige regels om de gevolgen voor je baby die borstvoeding krijgt zo veel mogelijk te beperken:
- Neem enkel geneesmiddelen indien echt nodig en beperk ze dan tot een minimum. Geef daarbij voorkeur aan geneesmiddelen waarvan de doeltreffendheid is bewezen en die geen combinatie van verscheidene werkzame stoffen bevatten.
- Veiligheid voorop: geneesmiddelen waarvan de werkzame bestanddelen niet in de melk terechtkomen en een korte halfwaardetijd hebben of zich niet ophopen, verdienen de voorkeur, evenals middelen voor uitwendige toediening (tenzij rechtstreeks op de borst) of om te inhaleren.
- Neem de geneesmiddelen liefst in na de avondvoeding en voorzie een flesje voor de nacht om de concentratie in de melk zo veel mogelijk te beperken
- Weeg het voordeel af tegen het risico: in het geval van een risicovol geneesmiddel moet het voordeel van de behandeling en/of de borstvoeding duidelijk groter zijn dan het risico. Anders kan het nodig zijn de borstvoeding te stoppen of de behandeling uit te stellen (indien mogelijk)
- elke baby is anders: om een behandeling al dan niet toe te staan, houdt de arts ook rekening met een eventuele gevoeligheid van je baby voor het geneesmiddel, met name als hij prematuur is, als hij een genetische afwijking heeft of als hij zelf onder behandeling is, om interacties of mogelijke wisselwerkingen te voorkomen
- Een geïnformeerde moeder is er twee waard: als je een behandeling moet ondergaan terwijl je borstvoeding geeft, moet je je baby beter in de gaten houden om eventuele ongewenste effecten op te sporen (geelzucht, diarree, slaperigheid, niet willen eten, hypotonie, enz.) en voordat je een geneesmiddel neemt, moet je advies vragen aan je arts of apotheker.
Zelfmedicatie en borstvoeding in de praktijk
Heel wat geneesmiddelen komen via het bloed in de moedermelk terecht. Andere kunnen de melkproductie verminderen. Vraag daarom altijd raad aan je arts voordat je geneesmiddelen gebruikt tijdens de zwangerschap of de borstvoeding. Hij zal je kunnen begeleiden naar de beste behandeling voor jouw specifieke situatie. Lees ook de gebruiksaanwijzing van de geneesmiddelen die je wil gebruiken: daar staat ook in aangegeven of ze kunnen genomen worden tijdens de borstvoeding of niet.
Bepaalde hygiënische en voedingsgewoonten kunnen volstaan om een aantal kwaaltjes zoals constipatie te voorkomen. Kies bijvoorbeeld voor een vezelrijke voeding en magnesiumrijk water, zorg dat je voldoende en regelmatig beweegt en neem een goede houding aan op het toilet.
Het beste is om zelfmedicatie te vermijden en steeds je arts, vroedvrouw, gynaecoloog of apotheker om advies te vragen.
Doe liever niet aan zelfmedicatie en raadpleeg steeds je arts, gynaecoloog of apotheker.